IGNACJAŃSKI RACHUNEK SUMIENIA
Szczegółowy i ogólny [ĆD 24-27 oraz 43]

KOMENTARZ DO RACHUNKU SUMIENIA OGÓLNEGO

1. Dziękować Bogu, Panu naszemu, za otrzymane dobrodziejstwa.
Pierwszą rzeczą, nad którą muszę się zatrzymać w dziękczynieniu, to odpowiedź na pytanie: jaki jest mój obraz (jakie jest moje doświadczenie) Boga? Jeśli jest groźny, będę panicznie bał się wejść w moją rzeczywistość negatywną (czyli grzech). Warto uświadomić sobie, że tak naprawdę jedyne doświadczenie Boga, jakie mamy, jest pozytywne, bo przecież nikt nie ma doświadczenia potępienia. W związku z tym zatrzymuj się na konkretnych zdarzeniach, doświadczeniach, spotkaniach mijającego dnia, spróbuj odczytać, jak bardzo zostałeś w nich obdarowany przez Boga. Spróbuj dostrzec delikatne działanie, natchnienia Boga, które prowadziły Cię ku dobru. Podziękuj Bogu za wszystkie te rzeczy.

Mogą Ci w tym pomóc następujące pytania:

• Co dobrego się dziś zdarzyło w moim życiu?
• Kiedy doświadczałem radości?
• Kto był dla mnie dobry?
• Ile dobra okazałem innym?

2. Prosić o łaskę poznania grzechów i odrzucenia ich precz.
Poprzedni punkt przygotowywał nas do spotkania z Bogiem, biorąc pod uwagę dotychczasowe doświadczenie Jego obecności, drugi natomiast pozwala przyjrzeć się nam samym: narcyzm jest tym, co najbardziej zniekształca prawdę o nas samych (narcyzm, tzn. zapatrzenie w siebie, skupienie na sobie – ja, mnie, moje, itd. – oraz patrzenie na świat tylko przez pryzmat siebie samego, co skutkuje np. nieumiejętnością empatycznego działania, brakiem wyrozumiałości dla bliźniego). W poznaniu własnych grzechów to nie narcyzmem należy się kierować, lecz prawdą, choćby była najbardziej nieprzyjemna. Pierwszą wielką łaską jest dostęp do naszej prawdy, do naszego grzechu. Szczere wejście w tę modlitwę pozwala powstrzymać grzech, ale dzieje się to wtedy, kiedy jest w człowieku determinacja poznania grzechu i gotowość do jego odrzucenia. Obecnie człowiek jest mocno zacięty (uparty) w tym, by nie wchodzić w prawdę o sobie, interesuje go tylko to, co przyjemne i miłe. Prosimy więc o światło, aby Bóg ukazał nam prawdę o nas samych, abyśmy ją odkrywali poprzez codzienne wydarzenia. Chodzi tu o wyrażenie postawy serca, które jest otwarte na światło Ducha Świętego. Sami z siebie nie jesteśmy w stanie zobaczyć rzeczywistości grzechu (narcyzm nam w tym przeszkadza), jego źródeł w naszym życiu i sprawić, abyśmy odrzucali grzech, a wybierali kroczenie po drodze Bożej.

3. Żądać od duszy swojej zdania sprawy (…), a najpierw co do myśli, potem co do słów, a wreszcie co do uczynków.
Kiedy jestem przygotowany i usposobiony, aby wejść we własną grzeszność (tzn. liczę na Boga, który odnawia moje życie, „rozbroiłem” swoje mechanizmy obronne i nie chcę się wybielać czy usprawiedliwiać), mogę żądać od duszy zdania sprawy z mojej przeszłości (tzn. mogę skonfrontować miłość, jaką Bóg mi ofiarował dzisiaj, z tym, co zobaczyłem w pkt. 1., z moją odpowiedzią na tę miłość). W tym punkcie w sposób szczególny przyglądam się tej jednej sprawie, nad którą „pracuję” od poranka, którą w sposób szczególny pragnę sobie uświadamiać i z niej się poprawiać (lub być otwartym na łaskę, o którą proszę Boga). To jest punkt styczny rachunku ogólnego ze szczegółowym. Oprócz tej jednej sprawy mogą się pojawić inne, które zobaczę, i nad którymi również warto się chwilę zatrzymać.

4. Prosić Boga, Pana naszego o przebaczenie win.
Prosimy o przebaczenie tych czynów, które nie tylko rozpoznajemy jako grzeszne, ale które też odrzucamy (poznać i odrzucić grzech – pkt. 2.) i wierzymy, że jesteśmy przyjęci przez Boga. To zerwanie z naszym grzechem musi się odbyć w teraźniejszości. Tu nie chodzi o naszą dobrą wolę („może kiedyś”, „chciałbym, ale”). Proszę o przebaczenie TERAZ i teraz je otrzymuję. Teraz odrzucam zło (które odnalazłem w sobie) i teraz chcę odnowić ufność w Bogu. Stań więc w postawie skruchy przed Ojcem pełnym miłosierdzia, przed Chrystusem ukrzyżowanym i zmartwychwstałym, który przyjmuje Cię bez oskarżania i obdarza nowym życiem.

Prośba o przebaczenie, to uczynienie aktu wiary w przebaczającą miłość Jezusa. Nawet jeśli nie czujesz skruchy, żalu albo towarzyszy Ci wstyd, niezadowolenie z siebie, wyrażaj swoją wiarę w uzdrawiającą i przebaczającą miłość Boga. Spróbuj stanąć bardziej w postawie zaufania, niż osądzania i oskarżania siebie za to, że coś Ci się nie udało. Możesz spróbować uświadomić sobie, że oto jesteś wobec miłującego spojrzenia Jezusa, który Cię nie potępia, nie oskarża, lecz jeszcze bardziej miłuje.

5. Postanowić poprawę przy Jego łasce.
Po przeżyciu doświadczenia przebaczenia możemy otworzyć się na poprawę (wejść w przyszłość). Ale to postanowienie nie oznacza, że sam mam sobie z tym poradzić (albo „jak się tak zawezmę, to się uda”), lecz podjąć współpracę z Jego łaską. To wejście na nowo w proces przyjmowania Bożej miłości (pkt. 1.) jak i ofiarowywania tej miłości bliźnim. Ten punkt łączy się z porannym postanowieniem, które robimy w rachunku szczegółowym. Wyraża on nastawienie naszego serca, by jutro kochać jeszcze bardziej, wystrzegając się tego wszystkiego (grzechów, wad, nieporządku), co niszczy lub osłabia miłość.